“Möcüzə kimi insan beyni”. I hissə – elmi və fəlsəfi üslub. Hacı Rahim İsmayılov yazır
I Bölüm: İlahi Hikmət və Yaradılışın Zəkası
İnsanın varlığına nəzər saldıqda, ilk baxışda sadə görünən bir bədən mexanizmi əslində kainatın ən mürəkkəb, ən incə ölçülərlə qurulmuş sistemlərindən biridir. Bu sistemin mərkəzində isə Allahın qüdrətinin ən aydın təzahürlərindən biri – insan beyni dayanır. Beyin sadəcə düşünən bir orqan deyil; o, həm maddi, həm də mənəvi dünyanın qovuşduğu bir mərkəzdir.
Hər bir neyron, hər bir sinir əlaqəsi sanki yaradılışın içində gizlənmiş hikməti səsləndirir. İnsan beynində təxminən yüz milyard neyron var və onların hər biri minlərlə əlaqə nöqtəsi vasitəsilə bir-biri ilə əlaqə saxlayır. Bu əlaqələrin sayı kainatdakı ulduzlardan da çoxdur. Belə bir strukturun təsadüfən yaranması mümkün deyil – bu, mütləq Zəkanın, yəni Yaradanın planının və hikmətinin təcəssümüdür.
İnsanın beyni onun düşüncəsini, xatirəsini, duyğusunu, vicdanını və ruhani aləmlə əlaqəsini idarə edir. Elmi baxımdan bu fəaliyyətlər elektrik impulsları və kimyəvi reaksiyalarla izah olunur, amma sual yaranır: bu impulsların arxasında duran şüur nədən yaranır?
Elm bu suala hələ də qəti cavab tapa bilməyib. Bu isə göstərir ki, insan beyni yalnız bioloji sistem deyil – o, həm də metafizik reallığın bir qapısıdır.
Hər bir insan beynində Allahın yaratma qüdrətinin imzası gizlidir. Qurani-Kərimdə “Biz insanı ən gözəl şəkildə yaratdıq” (Tin, 4) ayəsi ilə bu həqiqət vurğulanır. Ən gözəl forma təkcə fiziki quruluş deyil, həm də zehni və ruhi sistemin mükəmməlliyidir. Beyin, məhz bu mükəmməlliyin əsas daşıyıcısıdır.
İnsanın düşünməsi, yaradıcı ideyalar ortaya qoyması, sənət, elm və texnologiya yaratmaq qabiliyyəti — bunların hamısı beyin adlı ilahi laboratoriyanın məhsuludur. Amma insan bu gücün sahibinə çevrildikcə unutmamalıdır ki, bu güc ona verilmiş əmanətdir. Hər bir düşüncə, hər bir qərar və hər bir niyyət — Yaradanın bəxş etdiyi o ağlın necə istifadə edildiyinin göstəricisidir.
İnsan beyninin sirlərinə enmək, əslində insanın öz mənşəyinə və mənasına enmək deməkdir. Çünki beyin sadəcə maddənin bir forması deyil — o, Allahın insan üzərindəki möcüzəsinin canlı təzahürüdür.
ARDI VAR…
Hacı Rahim İsmayılov
İctimai xadim, Araşdırmaçı-Publisist,
“Mədəni-Niyyət” qəzeti ilə Yenideyer.az
saytının təsisçi və baş redaktoru,
ilahiyyatçı
