“Yersiz müqayisələr uşaqlarda psixoloji problemlər yaradır” – Psixoloq İlhamə Mustafayeva
Təəssüflər olsun ki, məktəblərdə psixoloji basqı halları get-gedə artır və bunun günahkarı hər birimizik.
Psixoloq İlhamə Mustafayeva “Yeni Azərbaycan”-a açıqlamasında bildirir ki, övladına vaxt ayırmayan, problemini dinləməyən, övlada dəstək olmayan, hər şeydə onu günahlandıran, ondan ancaq yaxşı oxumağı tələb edən, uşağa seçim haqqı verməyən böyüklər belə hallarla qarşılaşmasının ən başlıca səbəbkarıdır: “Bullinq daha çox kiçik və orta sinif şagirdləri arasında rast gəlinir. Qurbanlar sos statusu yüksək olan ailələrin uşaqları və yaxud da fiziki seçilən uşaqlar da ola bilir. Bullinq tək fiziki şiddət deyil, təhqir, ələ salmaq, haqqında şaiyə yaymaq, əşyalarına zərər vurmaq, təhdid etmək və psixoloji şiddət göstərməkdir.
Müəllimlərin yersiz müqayisələri və uşaqlara ayrı seçkilik qoyması və s hallar uşaqlar arasında psixoloji problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Buna görə də müəllimlərin psixoloji olaraq maariflənməsi və məktəblərdə psixoloji seminarların keçirilməsi vacibdir”.
İ.Mustafayeva onu da qeyd edir ki, belə halların yaşanmaması üçün uşaqları maraqlı məşğələlərə cəlb etmək, vaxtaşırı söhbətlər aparmaq və narahat edən məsələləri bölüşmək lazımdır:
“Sinif rəhbəri sinifindəki narahat uşaqları tanımalı, onların valideynlərini məlumatlandırmalı, məktəb psixoloqlarını bu işə cəlb etməlidirlər ki, psixoloqlar ilk öncə uşaqlara empati hissini aşılaya bilsin. Aqressor çox zaman özü aqressiya görən və travmatik uşaqlar olur. Belə uşaqlar başqalarına təzyiq göstərməklə özünü qiymətləndirməni bərpa etmək istəyirlər”.
Araşdırmalar göstərir ki, bullerlər daha çox özünü müdafiə edə bilməyən və problemi danışa bilməyən qurbanlar seçirlər. Hansı uşaqlar ki valideynlərdən çəkinir, onlara söz deməyə qorxur, həmin uşaqlarla çöldə də psixoloji və mənəvi şiddətə məruz qalırlar.
Psixoloq son olaraq vurğulayıb ki, bullinqlə mübarizə aparmaq üçün məktəbin direktoru, sinif rəhbərləri, dərs hissə müdirləri, müəllimlər, valideynlər əlbir olmalıdırlar.
